فرایند 10 مرحله ای حل مسئله برای غلبه بر هر مشکلی
مقدمه
وقتی با مشکلی مواجه میشوید، چگونه آن را حل میکنید؟ آیا اجازه میدهید آن مشکل بر شما غلبه کند یا مهارتهای حل مسئله خود را به کار میگیرید و بهترین راه حل را پیدا میکنید؟
افرادی که خود را در مشکلاتشان غرق میکنند، اغلب عصبانی و گیج میشوند. آنها رویکردی تصادفی برای اندیشیدن در پیش میگیرند و سپس وقتی میبینند که در حال دستوپا زدن بیهوده هستند و هیچ پیشرفتی نمیکنند، شگفتزده میشوند.
خوشبختانه، راه بسیار بهتری وجود دارد.
میخواهم شما را با یک فرایند حل مسئله آشنا کنم که میتواند به شما کمک کند تا با هر نوع چالشی روبرو شوید و با آن مقابله کنید. با این 10 استراتژی حل مسئله، تواناییهای خود را تقویت میکنید تا همیشه راه حلی پیدا کنید و درعینحال خود را قادر به مشاهده پیشرفت واقعی خود ببینید.
هنگامی که شروع به اجرای این روش کردید، دیگر با اولین نشانه یک مشکل به خود نمیلرزید، در عوض احساس اطمینان میکنید و فوراً با آن مسئله یا مشکل روبرو میشوید.
دانلود برگه تقلب اهداف هوشمند برایان تریسی
10 مرحله حل مسئله که باید دنبال کنید
در این فرایند 10 مرحلهای حل مسئله، من شما را با نحوه شناسایی و پیادهسازی راهحل مناسب برای مشکلات آشنا میکنم. با یادگیری این مراحل، تفکر انتقادی خود را توسعه داده و مهارتهای حل مسئله خود را ارتقا خواهید داد.
1 – با رویکرد مثبت شروع کنید
وقتی مشکلی پیش میآید، ورود به حالت وحشت یا تصور بدترین سناریوها آسان است. قبل از اینکه اجازه دهید ذهنتان به آن سمت برود، یکقدم به عقب بردارید و به هر مشکلی بهعنوان یک موقعیت جدید دیگر نگاه کنید. این چالشی است که با رویکرد صحیح میتوانید از پس آن برآیید. بخشی از این رویکرد، تفکر مثبت و خلاقانه در مورد موقعیت است.
وقتی راههایی بهمنظور استفاده از تفکر خلاق برای حل مسئله پیدا میکنم، دوست دارم کشف کنم که نوابغ چگونه چالشها را حل میکنند. آنها خارج از چارچوب فکر میکنند، ذهنی باز دارند و رویکردی سیستماتیک.
همه چیز با مثبت اندیشی درباره مشکل شروع میشود. به یاد داشته باشید: این یک موقعیت است، نه یک مشکل.

مشکلات یکی از واقعیتهای زندگی هستند. شما نمیتوانید زمان و نحوه وقوع آنها را کنترل کنید، اما میتوانید نگرش خود نسبت به آنها را کنترل کنید. هرچه زبان و تفکر شما مثبتتر باشد، هنگام برخورد با هر عارضهای اعتماد به نفستان بیشتر و خوشبینتر خواهید بود.
2 – مشکل را تعریف کنید
- چالشی که با آن روبرو هستید دقیقاً چیست؟
- در مورد این موقعیت خاص چه چیزی باعث استرس و اضطراب شما میشود؟
برای حل مسئله باید ابتدا آن را بهوضوح تعریف کنید.
نهتنها باید روشن کنید که مشکل چیست، بلکه باید ببینید چه چیزی باعث ایجاد این مشکل شده است. اگر نمیتوانید علت مشکل را ریشهیابی کنید، ممکن است لازم باشد قبل از حرکت به جلو با سایر طرفهای درگیر برای تعیین ریشه آن ملاقات و مشورت کنید.
اگر با یک گروه کار میکنید، نوشتن و بازنویسی مشکل تا زمانی که همه قبول کنند که مشکل بهصورت واضح و درست تعریف شده است، مهم است. وقتی موضوع بهوضوح تعریف شود، راه حل ممکن است آشکار باشد. اما اگر مشکل تعریف نشده باشد، ممکن است هرگز راه حل را پیدا نکنید.
3 – موقعیت را از جهتهای مختلف بررسی کنید

همانطور که در بالا ذکر کردم، نابغهها مسائل را با تفکر خارج از چارچوب حل میکنند. قبل از اینکه شروع به ارائه راه حل کنید، باید مشکل را از هر زاویهای که ممکن است، ببینید و بررسی کنید.
شما باید فکر کنید: آیا مشکلات دیگری وجود دارد که بر این مانع یا مشکل تأثیر میگذارد؟ اگر چنین است، ابتدا باید به آن مشکلات بپردازید.
وقتی در حال حل مشکل هستید، داشتن دید تکبعدی میتواند آسان باشد، اما معمولاً چندین عامل در هر وضعیت دشواری وجود دارد. از موقعیت موجود دور شوید و همه عوامل مؤثر در موضوع را ببینید و به دیدگاه همه گوش دهید.
ملاقات و مشورت با دیگرانی که ممکن است در این فرایند دخیل باشند، میتواند به شما قدرت ذهنی بیشتری برای روشن نحوه حل مسئله بدهد، به همین دلیل است که کار گروهی بسیار مهم است. شما میتوانید با هم کار کنید تا ببینید موضوع بر چه چیزی تأثیر میگذارد، چه چیزی بر آن تأثیر میگذارد و چگونه میتوانید آن را حل کنید.
4 – استفاده از طوفان فکری برای پیدا کردن راه حلهای مشکل
بخشی از پرداختن به موقعیت از جهات مختلف این است که نهتنها یک، بلکه چندین راه حل را ارائه دهیم. بهاحتمال زیاد برای هر مشکلی راهحلهای متعددی وجود دارد.
اولین نتیجهای که به ذهن میرسد ممکن است بهترین نتیجه نباشد، اما هر چه بیشتر تمرکز کنید، راه حلهای بیشتری پیدا خواهید کرد. به همین دلیل است که استفاده از طوفان فکری برای پیدا کردن همه راهحلهای ممکن، یک گام اساسی برای حل مسئله است.
همانطور که شما در حال انجام طوفان فکری هستید، ایده خوبی است که “راه حل ایده آل” را در نظر بگیرید. اگر بخواهید یک راه را برای پاسخ به هر نقطه دردناکی که هنگام تعریف مشکل بیان کردید کشف کنید، آن چه خواهد بود؟ و چه کاری انجام خواهد داد؟
تعیین هدف نهایی به الهام گرفتن از راههای منحصر به فرد برای رسیدن به آن کمک میکند. همچنین میتواند به طرح مسئله بهعنوان یک پرسش و نتیجه گیری برای پاسخ به آن سؤال کمک کند.
پس از طوفان فکری و پیدا کردن همه راه حلهای بالقوه درباره راه حل مسئله، از خود بپرسید، “چه راه حلی بهترین نتیجه را به همراه خواهد داشت؟”
5 – بهترین راه حل را برای برطرفکردن چالش خود بیابید

اکنون، همه راهحلهای ممکنی که پیدا کردهاید مناسب نیستند. شما باید بتوانید هرکدام از روشهایی را که کشف کردهاید، محدود کنید و ببینید کدام یک از آنها برای حل مسئله شما مؤثرتر عمل خواهد کرد.
این کار را با مقایسه هر یک از نتایج با نتیجهای که فکر میکنید ایدهآلترین است، انجام دهید.
- در شرایط فعلی کدام یک بهترین است؟
- چه چیزی مشکل را با موفقیت حل میکند؟
پس از بررسی عمیق رویکردهای مختلف، بهترین راه حل را برای موقعیت موردنظر انتخاب کنید.
6 – برای بدترین حالت آماده شوید
قبل از اینکه از هر فرصتی برای حل مسئله خود با بهترین راه حل استفاده کنید، عواقب راه حل را در نظر بگیرید. اکنون زمان درنظرگرفتن بدترین سناریوها فرارسیده است. اگر راه حل شکست بخورد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ دانستن پاسخ این سوال به شما امکان میدهد درصورتیکه معضل شما را حل نشد، آمادگی لازم را داشته باشید.
حتی اگر در ابتدا موفق نشدید، در پایان چیزی یاد خواهید گرفت. آن را بهعنوان یک شکست تلقی نکنید.
در عوض، بپذیرید که راه حل انتخابی کار نکرده است و چیز جدیدی را امتحان کنید. خوشبختانه، شما در حال حاضر لیستی از راه حلهای جایگزین دارید که میتواند به شما در یافتن راه حل مناسب کمک کند.
به یاد داشته باشید: قدرت تفکر مثبت به شما امکان میدهد راه حلهای بیشتری را کشف کنید. اگر بتوانید ذهن خود را طوری تربیت کنید که اینگونه فکر کند، راه حل گراتر خواهید شد.
7 – یک ضرب الاجل برای راه حل خود تعیین کنید

بعد از چند استراتژی حل مسئلهای که من مطرح کردم، ایجاد یک چارچوب زمانی برای راه حل مشکلتان، جزو وظایف شما است. تعیین کنید که چه زمانی باید راه حل را اجرا کنید، چه مدت طول میکشد تا کامل شود، و انتظار دارید چه مقدار زمان برای دیدن نتایج راه حل خود اختصاص دهید.
چه اقداماتی برای رعایت این مهلت لازم است و چه کسی آن را انجام خواهد داد؟
مهم است که نهتنها یک ضرب الاجل تعیین کنید، بلکه استانداردهایی را نیز در مورد نحوه اندازه گیری موفقیت آن راه حل تعیین کنید. چگونه متوجه میشوید که در حال پیشرفت برای حل مسئله هستید؟ چگونه موفقیت این راه حل را با موفقیت راه حلی دیگر، مقایسه میکنید؟
مشخص کنید که کدام شاخصهای کلیدی عملکرد به شما امکان میدهد موفقیت نتایج خود را اندازهگیری کنید و یک سری ضرب الاجل کوتاهمدت برای گزارش تعیین کنید.
8 – مسئولیت اجرای تصمیم خود را بپذیرید
اکنون که راه حل مسئله را پیدا کردهاید، در نظر بگیرید که اگر این راه حل کار کرد یا به هر دلیلی موفق نشد، چگونه بر وضعیتتان تأثیر میگذارد. اگر راه حل شما جواب نداد، اشکالی ندارد، اما وظیفه شما این است که مسئولیت آن را بپذیرید.
برخی از خلاقانهترین ایدهها هرگز به وجود نمیآیند، زیرا به هیچکس اختیاری برای اجرای تصمیم، واگذار نشده است. پذیرفتن مسئولیت تصمیم خود لزوماً به این معنی نیست که شما باید کسی باشید که آن را اجرا میکند. ممکن است افراد مختلفی درگیر مشکل باشند و تخصصهای مختلفی برای دستیابی به راه حل مسئله، مورد نیاز باشد.
با بر عهده گرفتن مسئولیت تصمیمی که میگیرید، مطمئن خواهید شد که همه افراد درگیر میدانند که چه کاری باید انجام دهند، چه زمانی باید آن را انجام دهند، و چگونه تکمیل موفقیت آمیز یا ناموفق آن کار، تعریف میشود.
9 – مشکل خود را حل کنید

اکنون زمان اقدام است. راه حل خود را اجرا کنید تا بتوانید به اهداف تعریف شده خود برسید و یاد بگیرید که چه راه حلی بهترین نتیجه را برای شما دارد.
بااینحال، هر مشکلی بهراحتی حل نمیشود و ممکن است در تلاش برای حل مشکل اولیه با موانع دیگری روبرو شوید. شما میتوانید با فشار آوردن به ذهن خلاق خود و انجام اقدامات مداوم و باثبات تا رسیدن به هدف خود، بر هر مشکلی غلبه کنید.
همانطور که سخت کار میکنید، نهتنها راهحلهای بیشتری را کشف خواهید کرد، بلکه میتوانید ظرفیت خود را برای دستیابی به چیزهای بیشتر و بهتری در آینده توسعه دهید.
10 – نتایج خود را پیگیری کنید
مرحله نهایی فرایند حل مسئله پیشنهادی توسط من، پیگیری نتایج است. استفاده از ضربالاجلها، شاخصهای کلیدی عملکرد و گزارشهای برنامهریزی شدهای که در مرحله 7 تعیین کردهاید، فوراً به شما اطلاع میدهد که آیا در مسیر درست قرار گرفتهاید یا عقب افتادهاید.
هنگامی که به ضرب الاجل خود رسیدید، از خود بپرسید که آیا به اهدافی که برای دستیابی به آن در نظر گرفته بودید، دستیافتهاید یا خیر. چه چیزی کار کرد و چه چیزی کار نکرد؟ مشکل حل شد؟ آیا با رویکرد و بازه زمانی که انتظار داشتید آن را حل کردید؟
پاسخ به این سؤالات به شما این امکان را میدهد که بفهمید آیا نیاز به اقدامات بیشتری دارید یا خیر و به شما کمک میکند تا روشهای حل مسئله خود را برای آینده بهبود بخشید.
نتیجه گیری
مهارتهای حل مسئله ای که میتوانید همین امروز از آنها استفاده کنید
زمانی که مشکلی پیش میآید، نیازی به احساس گیجی و سردرگمی نیست. استرس و ناراحتی از نحوه واکنش شما به آن موقعیتها ناشی میشود. هنگامی که مهارتهای حل مسئله خود را تقویت میکنید، زمانی که موقعیت دشوار بعدی پیش بیاید، برای پشت سر گذاشتن آن عزم راسخی خواهید داشت.
درحالیکه ممکن است ندانید که چگونه اکثر مسائل را فوراً حل کنید، مراحل حل مسئله را برای کشف بهترین پاسخ، میدانید: مشکل را تعریف کنید، علت را تعیین کنید، بهترین راه حل را کشف کنید، اقدام کنید و نتیجه را تجزیه و تحلیل کنید.
این روند را بارهاوبارها دنبال کنید تا به مرحلهای برسید که خلاقانه مشکلات خود را بهراحتی حل کنید. بههرحال، حل موثر مسئله مهارتی است که میتوانید با تمرین کردن آن را توسعه دهید.
دانلودبرنامه توسعه شخصی برایان تریسی
منبع:
ترجمه و اقتباس:
حسین شکرگزار
غیاثالدین مشایی